دکتر محمد رضا فاطمی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری مهر در خصوص میزان و علل آلودگی آب دریاهای خلیج فارس و خزر گفت:بزرگترین مشکل محیط زیست دریاهای خزر و خلیج فارس آلودگی هایی با منشا خشکی است به طوری که الان 90 درصد آلودگی هاو100 در صد فاضلاب های جوامع شهری حاشیه این دریاها وارد آب آنها می شود.
وی در ادامه تاکید کرد: 95 درصد فاضلاب و پساب صنایع و کارخانجات بدون هیچگونه تصفیه ای وارد آب رودخانه ها و دریا می شود یعنی اصلا تصفیه ای صورت نمی گیرد و همچنین بسیاری از الاینده های با منشا خشکی مانند پساب هاب کشاورزی به طور 100 درصد واردآب دریا می شوند.
این استاد دانشگاه همچنین تصریح کرد: سموم دفع آفات و حشره کش هاو عناصر سنگین حاصل فعالیت های صنعتی از دیگر الاینده هایی است که وارد آ ب دریا می شوند.
وی در خصوص منشا آلودگی های نفتی موجود در دریای خزر و خلیج فارس گفت: منشا حدود 90 درصد آلودگی های نفتی فعالیت های داخل دریا اعم از تردد کشتی ها و تخلیه اب توازن و حفاری ها و اکتشافات نفتی می باشند.
دکتر فاطمی همچنین با اشاره به اینکه توسعه مناطق ساحلی و ساخت و ساز ها در حاشیه دریا از دیگر عوامل تهدید کننده زیست گاه ها و محیط زیست دریا به شمار می روند تصریح کرد: استقرار صنایع از جمله صنعت پتروشیمی حاشیه خلیج نایبند یا طرح کنگان در منطقه عسلوییه دریا را به نابودی می کشاند و درآینده نزدیک این مناطق با معضل زیست محیطی بزرگی از جمله نابودی ذخایر آبزیان بویژه ماهیان تجاری مواجه خواهند شد.
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: ورود پساب صنعت پتروشیمی ماهشهر به خورهای خلیج فارس به نوعی خطر نابودی زایشگاه های این دریا را افزایش داده است.
وی با انتقاد از ارزیابی های زیست محیطی مرتبط به دریاها گفت: اغلب ارزیابی های زیست محیطی که در رابطه با حفاظت از دریاها صورت گرفته فقط توجیه کننده فعالیت های اقتصادی است و در گزارش های تیه شده ارزش های دریایی بسیار کم رنگ است که البته علت آن نبود بینش علمی و حساسیت لازم در یاره حفاظت از محیط زیست دریاها در کشور است لذا گزارش هایی تهیه می شود و در نهایت اجازه فعالیت نیز صادر می شود.
دکتر فاطمی که ارزیابی های زیست محیطی چندان تاثیری در جلوگیری از ورود آلاینده های صنایع به دریاها ندارد تصریح کرد: نمونه اینگونه از ارزیابی ها در مورد طرح کنگان است که خود محیط زیست مجبور شد تا مجددا مجتمع پتروشیمی منطقه را مجبور به تهیه ارزیابی زیست محیطی کند.
به اعتقاد این استاد دانشگاه در حال حاضر یکی از راههای کاهش آلاینده ها تلاش کارخانجات و صنایع برای اخذ ایزو 14000 است که البته این نوع از ایزو به دلیل نداشتن دیدگاههای صرف محیط زیست دریایی تاثیر آنچنانی بر کاهش آلاینده های دریا ندارد.
این کارشناس محیط زیست دریایی در ادامه با اشاره به اینکه تخریب خورهای دریایی، مناطق مرجانی در اطراف جزیره های کیش ، لاوان ، خارک و غیره و از بین رفتن زیستگاههای حساس ساحلی و مناطق جزر و مدی از جمله عوارض افزایش آلاینده ها در آب های جنوبی می باشد اضافه کرد: در بخش شمالی کشور نیز بیشترین آلودگی ها از ناحیه ورود مستقیم فاظلاب های شهری به داخل دریا ناشی می شود.
وی با بیان اینکه تمام رودخانه های شمال کشور بدون استثنا مورد هجوم و تاخت و تاز قرار گرفتند تصریح کرد: به دلیل آلودگی بالا، برداشت بستر رودخان ها و صید بی رویه ذخایر ماهیان با ارزش دریای خزر در معرض خطر جدی قرار گرفته است.
این استاد دانشگاه در خاتمه تاکید کرد: متاسفانه هیچ اقدامی در جهت جلوگیری از تخریب محیط زیست دریاها و رودخانه ها در کشور صورت نگرفته است به طوری که در حال حاضر حیات ماهیان دریای خزر و خلیج فارس در معرض خطر جدی قرار دارد.
